روانشناس

بهترین راهکارهای درمان وسواس فکری و رفتاری

درمان وسواس " Obsessive-Compulsive Disorder"

راهکارهای درمان وسواس فکری و رفتاری

درمان وسواس “ Obsessive-Compulsive Disorder

همه ما ممکن است دست های خود را برای اطمینان از تمیز بودن آن ها، چندین بار بشوییم و یا کتابی را چندین بار بخوانیم.

ممکن است بسیار منظم باشیم و همه وسایل خانه را مکررا مرتب کنیم و به قرینه بودن کتاب های قفسه توجه زیادی داشته باشیم.

شاید حتی همیشه سر ساعت خاصی باید از خواب بیدار شویم و …

اما

  • کدامیک از رفتارهای روزمره افراد وسواس نامیده می شود؟
  • آیا تکرار وقایع و تصاویر ذهنی در مغز، اتفاقی غیر عادی است؟
  • به کدام رفتارها و افکار، رفتار و افکار وسواس گونه می گویند؟
  • افکار وسواس به چه نوع افکاری گفته می شود؟
  • علائم وسواس فکری و عملی چیست؟
  • آیا برای وسواس های فکری و عملی درمان قطعی وجود دارد؟

با ما همراه باشید تا در این مقاله شما عزیزان را با پاسخ تمامی سوالات ذهنی و مطالبی که برای شما عزیزان مفید خواهد بود، بیشتر آشنا کنیم.

 درمان وسواس فکری و رفتاری

وسواس “OCD“:

وسواس یک اختلال روانشناختی است.

وسواس در دو نوع فکری (ذهنی) و عملی (رفتاری) یا هردو می باشد که در هر سنی ممکن است فرد را درگیر خود کند.

باید بدانید! تمامی انسان های کره زمین، درگیری های تکرار شونده ذهنی غیر ارادی و یا رفتارهای غیر متعارفی برای مقابله با اضطراب دارند.

این رفتارها و مشکلات فکری پایان ناپذیر و غیر قابل کنترل که تقریبا غیرارادی هستند، وسواس نامیده می شود.

نگران نباشید! همانطور که گفته شد، وسواس مشکل یا اختلالی است که تقریبا همه افراد به آن دچار هستند.

زمانی می توان آن را بیماری دانست که اختلالی در زندگی روزمره افراد ایجاد کند و روند طبیعی زندگی را با مشکل مواجه سازد.

در تحقیقات علمی شواهدی وجود دارد که تعداد افراد مبتلا به انواع وسواس را بیش از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی و یا اختلال هراس می دانند.

در واقع، وسواس مشکلی است که بایستی به موقع درمان شود تا به یک بیماری مزمن مبدل نگردد.

بهتر است بدانید! معمولا پس از مدتی، شدت انجام رفتارهای وسواسی و یا داشتن افکار تکرار شونده به مرور زمان کاهش می یابد. اما نمی توان به امید کم شدن این افکار و رفتارها از درمان سرباز زد.

افکار یا وسواس ذهنی:

به افکار، احساس، عقاید، تصاویر ذهنی و … که به مشکلی آزاردهنده و در حال تکرار در ذهن درمی آیند، وسواس فکری گفته می شود.

 درمان وسواس فکری و رفتاری

اعمال و رفتارهای وسواسی:

تکرار و ایجاد مزاحمت رفتارها و عملکردها برای کاهش اضطراب را اعمال وسواسی می گویند.
برای درک بهتر این مطلب به مثال زیر دقت نمایید:

متاسفانه با بروز پاندمی کرونا، افراد زیادی برای فرار از این ویروس و رعایت مسائل بهداشتی، دچار وسواس شده اند.

برای مثال، افراد مدام فکر می کنند که دست یا لباس آن ها در اثر عطسه، سرفه یا حرف زدن طرف مقابل با آن ها، آلوده شده است.

درصورتیکه در صحبت های پزشکان مطرح شده است که انتقال ویروس کرونا از طریق اشیاء امکان پذیر نیست و یا احتمال انتقال آن بسیار کم است.

اما افراد مدام با شک آلوده بودن، دست های خود را می شویند و یا فکر می کنند هنوز دست های آن ها آلوده است.

تفکر اینکه مبادا دستان یا لباس آلوده است، یک فکر وسواس گونه می باشد.

بهتر است بدانید! شدت و مدت زمان افکار و اعمال می تواند از فردی به فرد دیگر کاملا متفاوت باشد.

علائم وسواس فکری:

  • داشتن تصویر و افکاری تکراری

مثال: تصور آلوده بودن دست و ارتباط آن با بروز اتفاقات بد در آینده ای نزدیک

  • داشتن تصاویر و افکار غیرمنطقی

مثال: حس ابتلا به سرطان در زمان قرارگیری در محیط های درمانی یا ارتباط با فردی مبتلا به سرطان

البته، افزایش شدت و مدت زمان تصاویر و افکار تکراری و غیر منطقی در ذهن عامل اصلی وسواس فکری است. در این شرایط فرد پس از گذشت چند روز نیز درگیر افکار قبل خواهد بود.

راهکارهای درمان وسواس فکری و رفتاری

 

وسواس های فکری که در میان افراد بسیار شایع هستند، عبارتند از:

  • وسواس آلودگی به بیماری ها
  • وسواس نجس و پاکی خود افراد یا اشیاء پیرامون
  • وسواس آلودگی به آلاینده های محیطی
  • ترس از توهین کردن به افراد یا مقدسات
  • ترس از دزدیدن اشیاء
  • ترس از آسیب زدن به خود یا دیگران
  • ترس از تکرار تصاویر ناخوشایند و ترسناک در ذهن
  • وسواس ایجاد تقارن در چیدمان اشیاء و وسایل منزل
  • تخیلات جنسی
  • افکار نامتعارف جنسی در مورد کودکان و نزدیکان
  • افکار جنسی خشونت آمیز
  • نگرانی بیش از حد در رابطه با انجام رفتارهای مذهبی
  • افکار وسواسی و افراطی در رابطه با اعداد، رنگ ها و داشتن و نداشتن شانس

علائم وسواس عملی یا رفتاری:

  • انجام اعمال وسواسی زمانبر و عدم یافتن فرصت برای انجام امور روزمره
  • انجام اعمال اجباری و ابتلا به اضطراب و نگرانی در صورت عدم انجام آن ها

 درمان وسواس فکری و رفتاری

وسواس های عملی رایج:

  • شستن بیش از حد دست ها
  • طولانی شدن زمان دوش گرفتن (بیش از ۲ ساعت)
  • طولانی شدن زمان مسواک زدن، رفتن به دستشویی و …
  • نظافت بیش از حد وسایل و اشیاء
  • عدم انجام برخی از کارها برای جلوگیری از آلوده نشدن
  • چک کردن بیش از حد (خاموشی چراغ ها، اطلاع از اخبار فامیل، قفل بودن درب ها، انجام آزمایشات و ‌…)
  • تکرار یک رفتار (تکرار یک حرکت در بدن مانند ضربه زدن، تکان خوردن، مطالعه مکرر یک پاراگراف و …)
  • مرور بیش از حد یک اتفاق
  • جمع آوری اشیاء غیرضروری

 درمان وسواس فکری و رفتاری

درمان وسواس:

یکی از نکات ضروری که پیش از درمان بایستی بدان تاکید ورزید اینست که، فرد وسواس معمولا برای پناه و دوری از شرایطی خاص به سمت این افکار مزاحم می رود.

ریشه یابی مشکل پیش آمده، سریع ترین راه درمان است. وسواس غولی ضعیف در مقابل پهلوانی خودمختار و جنگجو می باشد.

این مشکل، تنها به دلیل خواب ذهن یا به عبارتی دیگر عدم هوشیاری کافی بروز پیدا می کند.

باید بدانید! هر زمان میتوان بیدار شد.

درمان هایی که برای وسواس مدنظر قرار می گیرد، گاهی دارویی، گاهی رفتاری و یا گاه هردوی آن ها توام باهم است.

مطالب مرتبط

دکتر روانشناس کیست ؟

درمان های دارویی وسواس:

داروهای اصلی کاربردی در درمان وسواس، داروهای ضد افسردگی فلووکسامین، سرترالین، فلوکستین و پاروکستین و یا در موارد حاد کلومی پرامین می باشد که در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.

این داروها، مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا هستند.

بهتر است بدانید! هرگز بدون تجویز پزشک نبایستی از این داروها استفاده کرد. شاید درمان بدون نیاز به دارو قابل حل باشد.

در برخی موارد پزشکان برای پاسخ بهتر نسبت به درمان های دارویی در کنار داروی ضدافسردگی از داروهایی که مورد تایید سازمان غذا و دارو نیستند، استفاده می کنند.

سیتالوپرام و اسیتالوپرام در این دست از داروها قرار می گیرند.

داروهای مذکور با نام SSIR (مخفف Selective serotonin reuptake inhibitor به معنای بازدارنده های انتخابی بازجذب سرتونین) شناخته شده هستند.

همانطور که می دانید! سرتونین یا هیدروکسی‌تریپتامین نوعی انتقال‌دهنده‌های عصبی است که در دستگاه گوارش، پلاکت‌ها و سیستم عصبی مرکزی انسان یافت می شود.

این ماده نزد افکار عمومی به‌عنوان جاری‌کننده ی «احساس خوب» شناخته می شود.

مقادیر کمی از سروتونین با شبکه ی عصبی سروتونرژیک سیستم اعصاب مرکزی سنتز شده و باعث کارکردهای گوناگونی از قبیل تنظیم در حالات روحی، اشتها و خواب می شود.

این هورمون همچنین دارای عملکردهای شناختی، مانند تأثیرات بر حافظه و یادگیری است.

داروهای ضدافسردگی SSIR با ارتقاء عملکرد سلول های عصبی تنظیم کننده عواطف در مغز اثر خود را بر جای می گذارند.

بهتر است بدانید! داروهای SSIR عوارض خطرناکی ندارند.

راهکارهای درمان وسواس فکری و رفتاری

 درمان وسواس فکری و رفتاری

درمان های رفتاری وسواس:

طبق مطالعات علمی درمان روان پویشی یکی از ایده ال ترین و اثرگذارترین درمان های پیش رو برای افراد مبتلا به وسواس است.

افراد می توانند با مراجعه به مشاورین متخصص در زمینه روان پویشی به خوبی تحت درمان قرار گیرند.

در این روش فرد گام به گام به عامل ذهنی خود نزدیک شده و با مشاهده عدم تاثیر منفی آن بر زندگی، دغدغه ذهنی را بی ارزش شمرده و به راحتی رها می کند.

درمان به روش روان پویشی به خوبی شما عزیزان و پزشک را متوجه عامل اصلی بروز مشکل خواهد کرد.

همانطور که در ابتدای درمان وسواس اشاره شده است، این روش سریع ترین و ماندگارترین راه درمان است.

همچنین، همانطور که گفته شد، در برخی شرایط ترکیب دو روش رفتاری و دارویی نتیجه بهتری خواهد داشت.

لازم به ذکر است! در صورت عدم دریافت پاسخ مناسب از هر دو درمان، به ندرت شوک درمانی (روشی تهاجمی) مدنظر قرار داده می شود.

در این روش، پس از بیهوشی بیمار، جریان خفیف الکتریسیته وارد مغز خواهد شد.

 درمان وسواس فکری و رفتاری

درمان خانگی وسواس:

مصرف دمنوش های لذیذ آرامبخشی همچون گل گاو زبان، گل بنفشه، چای دارچین و … می تواند بسیار اثربخش باشد.

مدیتیشن نیز یکی از اثرگذارترین درمان های خانگی محسوب می شود.

بهتر است بدانید! معمولا پزشکان برای درمان وسواس نوع و شدت وسواس را ابتدا مورد بررسی قرار می دهند.

گاه با توجه به وسواس از تکنیک های ساده ای همچون گره کردن دستان، مشغول کردن ذهن و … استفاده می شود.

سن ابتلا به وسواس:

بروز وسواس در هر سنی امکان پذیر است. ممکن است برخی افکار از کودکی در فرد شکل گیرد و در نوجوانی و بزرگسالی به صورت رفتارها و افکار وسواس گونه بروز پیدا کند.

بهتر است بدانید! امکان، شدت و میزان وسواس در بانوان و آقایان می تواند، یکسان باشد.

راهکارهای درمان وسواس فکری و رفتاری

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا